De drempels zijn al vaker in kaart gebracht in onderzoek vanuit het perspectief van de doelgroepen. In opdracht van de Vlaamse minister van Economie, Werk en Sociale Economie, Jo Brouns (CD&V), onderzochten Idea Consult en Steunpunt Werk in het kader van het Viona-onderzoeksprogramma vanuit het oogpunt van de werkgevers de mogelijkheden en drempels bij de aanwerving en tewerkstelling van niet-beroepsactieve personen.  De analyse van de vraagzijde werd gekoppeld aan een analyse van de aanbodzijde, weergegeven in profielen van niet-beroepsactieven met arbeidspotentieel. In deze profielen wordt het samenspel van drempels en hefbomen zichtbaar, eigen aan zowel de niet-beroepsactieve personen, de ondernemingen, de intermediaire organisaties als aan het beleid.

Bij de bevraagde ondernemingen werd een grote diversiteit aan profielen tewerkgesteld (o.a. personen met een andere taal of cultuur, (NEET)-jongeren, personen met een (arbeids-)beperking, leefloongerechtigden, langdurig zieken). Bij werkgevers speelt een combinatie van een economische realiteit en intrinsieke motivatie om zich tot niet-beroepsactieve personen te richten voor het invullen van hun vacatures. Ze richten zich niet tot één specifieke groep maar zijn op zoek naar een werknemer. Heel wat factoren eigen aan de onderneming en diens aanpak kunnen het succes hiervan bepalen . De voornaamste bron van instroom voor werkgevers is de samenwerking met begeleidings- en bemiddelingsdiensten voor personen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Daarnaast bestaan er nog tal van kanalen, zoals deelname aan projectoproepen, infomomenten organiseren en outreachend mensen aanspreken. Tenslotte is het belangrijk om de onderneming inclusief en mensgericht te profileren, gezien mond-aan-mond reclame een krachtig rekruteringskanaal blijkt te zijn.

Het rapport formuleert nu aanbevelingen zowel voor werkgevers en de doelgroep zelf, als voor het beleid en intermediaire organisaties. De werkgevers signaleren hierbij een nood aan ondersteuning om duurzame inclusie te realiseren, ondanks de initiatieven die ze op dit vlak al nemen.

In de werkgeversaanpak voor de tewerkstelling van niet-beroepsactieven is het belangrijk in te zetten op een gedragen visie rond inclusie, op het bereiken van de doelgroep, op een toegankelijke selectieprocedure, op laagdrempelig onthaal en inwerking en op de nodige inspanningen naar een inclusieve en duurzame tewerkstelling. Daarvoor dient geïnvesteerd te worden in omkadering zoals het opleiden en coachen van leidinggevenden en HR-verantwoordelijken rond inclusie, het opleiden van coaches en mentoren en het begeleiden van de werknemer en collega’s.

In de aanbevelingen voor het beleid wordt de nadruk gelegd op het voorzien van een centraal aanspreekpunt voor ondernemingen die aan inclusie willen werken, op de afstemming tussen de vele initiatieven die begeleiding van de doelgroep aanbieden, op een vereenvoudiging van de regelgeving en heldere informatie over maatregelen en tenslotte op de aanpak van randvoorwaarden en structurele drempels.

Aan de intermediairen adviseert het rapport een proactief en transparant ondersteuningsaanbod voor werkgevers, op maat van de onderneming, een verduidelijking van de rol en het aanbod van VDAB en tenderpartners bij werkgevers en het aanbod arbeidsbemiddeling optimaal afstemmen op de context en noden van de doelgroep niet-beroepsactieven.

Tenslotte kunnen de dynamieken die zich bij werkgevers voordoen bij de tewerkstelling van niet-beroepsactieve personen, niet los gezien worden van de context en de noden van de niet-beroepsactieven zelf. Het succesvol en duurzaam tewerkstellen van een niet-beroepsactieve persoon vergt een aanpak op maat, met gerichte inspanningen – zowel vanuit de nietberoepsactieve persoon, als vanuit de onderneming, de arbeidsbemiddeling- en begeleidingsdiensten en het beleid.

Lees een samenvatting van het onderzoek en het volledige rapport.