Beleidsnieuws

Decreet werk- en zorgtrajecten geoptimaliseerd

Op voorstel van Vlaams vice-minister Hilde Crevits, en Vlaams minister Wouter Beke, hechtte de Vlaamse Regering op de ministerraad van 21 januari 2022 haar principiële goedkeuring aan het voorontwerp van decreet over de werk- en zorgtrajecten. Het decreet moet zorgen voor wijzigingen en verbeteringen aan de uitvoering van de werk- en zorgtrajecten, waarvan het decreet van 25 april 2014 houdende de werk- en zorgtrajecten de decretale basis legt voor drie types dienstverlening, namelijk activeringstrajecten, arbeidsmatige activiteiten en trajecten maatschappelijke oriëntatie.

De voorliggende wijzigingen zijn gericht op een optimalisatie van het aanbod van werk- en zorgtrajecten, rekening houdend met de aanbevelingen uit de onderzoeken van Viona en het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Dit betekent dat de doelstellingen van het decreet en achterliggende principes niet gewijzigd worden. Binnen het decreet wordt nog steeds gestreefd om een toegankelijk en inclusief aanbod voor de doelgroep te realiseren op het continuüm participatie – activering, met respect voor elkaars expertise.

Het decreet over de werk- en zorgtrajecten voorziet in een aanbod voor personen die niet, niet meer of nog niet betaald aan het werk kunnen omwille van medische, mentale, psychische, psychiatrische of sociale problemen (MMPPS). Ze voorzien in een aanbod van activeringstrajecten als een voorbereiding op betaald werk, arbeidsmatige activiteiten op een continuüm van participatie naar activering en onthaaltrajecten via het Geïntegreerd Breed Onthaal om onderbescherming tegen te gaan. Onderbescherming is een situatie waarbij burgers hun sociale grondrechten niet gerealiseerd zien. Ze beschikken wel over rechten, maar kunnen die in de praktijk niet realiseren. In het begeleidingstraject wordt voorzien in een casemanager zorg, opgenomen door een zorginstelling (CGG, CAW, VAPH, OCMW, …) en in een casemanager werk, vaak zal dit worden opgenomen door de GTB (Gespecialiseerd Team Bemiddeling).

In uitvoering van het Vlaams Regeerakkoord 2019-2024, om het aantal werk- en zorgtrajecten uit te breiden in functie van de noodzaak, en binnen het voorziene groeipad, worden een aantal wijzigingen en verbeteringen aangebracht om de uitvoering van de werk- en zorgtrajecten te optimaliseren. Ze maken de decretale bepalingen voor de activeringstrajecten meer toekomstbestendig en voorzien de nodige bepalingen om de uitwisseling en verwerking van persoonsgegevens mogelijk te maken, rekening houdend met de algemene verordening gegevensbescherming. Ze wil ook de mogelijke doorstroom vanuit AMA WVG (arbeidsmatige activiteiten welzijn en volksgezondheid) naar AMA WSE (arbeidsmatige activiteiten sociale economie) faciliteren door deze betere informatie-uitwisseling. 

Binnen beide beleidsdomeinen Werk en Sociale Economie, en Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, liepen de voorbije periode onderzoeken via Viona en het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin waarvan de inhoudelijke of beleidsmatige aanbevelingen verwerkt werden in de voorliggende aanpassingen van het regelgevend kader. Zo is er de aanbeveling om binnen de activeringstrajecten voldoende opvolgingsmomenten met de werkactor en de deelnemer op de werkvloer te voorzien. Ze streven ernaar om het decretaal kader toekomstbestendig te maken en de nodige waarborgen voor de uitwisseling en verwerking van persoonsgegevens te voorzien. Afhankelijk van de maatregel gaat het om een uitwisseling van persoonsgegevens tussen dienstverleners, met VDAB, met het Departement Werk en Sociale Economie, het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin,… De doelstelling gaat van het bezorgen van contactgegevens voor het doorverwijzen naar een onthaaltraject bij het samenwerkingsverband van het Geïntegreerd Breed Onthaal, tot uitwisseling van de acties en resultaten binnen een activeringstraject, maar ook gegevens voor de financiering van de begeleiding en dienstverlening.

En wat is nu de bestuurlijke impact hiervan op het Brussel Hoofdstedelijk Gewest? Het decreet regelt namelijk een gewest- en gemeenschapsbevoegdheid. De uitvoering hiervan in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het tweetalig gebied Brussel- Hoofdstad, vraagt een samenwerking tussen verschillende organisaties met respect voor elkaars bevoegdheden. In het samenwerkingsakkoord van 24 juni 2021 tussen de Vlaamse Gemeenschap, het Vlaamse Gewest en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest over de afstemming van het arbeidsmarktbeleid, opleiding, vorming en de bevordering van de mobiliteit van werkzoekenden (instemmingsdecreet van 15 oktober 2021) is hiervoor een engagement opgenomen in artikel 17.

Artikel 17 bepaalt namelijk dat beide regeringen “zich ertoe verbinden om de deelname van Brusselse werkzoekenden met een werkloosheidsuitkering en jongeren in beroepsinschakelingstijd, en die interesse hebben in een Nederlandstalig traject zoals bepaald in het decreet van 25 april 2014 houdende de “werk- en zorgtrajecten” en zijn uitvoeringsbesluiten mogelijk te maken.” Conform de bepalingen uit het samenwerkingsakkoord, wisselen VDAB en Actiris hierover informatie en kennis uit om dit te realiseren. Wij kijken met belangstelling uit naar de evoluties hierin en volgen dit met aandacht op.

Gelieve hier de tekst van het ontwerpdecreet te willen vinden, alsook de nota aan de Vlaamse regering en de memorie van Toelichting.