De SERV stelt een grondige evaluatie voor van de efficiëntie, effectiviteit en samenhang van de bestaande samenwerkingsvormen. Dat moet leiden tot voorstellen die de vastgestelde knelpunten kunnen aanpakken.

Verder roept de SERV de diverse overheden in ons land op om meer in te zetten op een cultuur van samenwerking die vertrekt van gedeelde publieke waarden. Bouwen aan een samenwerkingscultuur veronderstelt ook meer ruimte voor en experimenteren met nog onderbenutte vormen zoals samenwerken in deelstaat-overschrijdende netwerken, vervolgt de SERV.

Niet of gebrekkig samenwerken heeft concrete gevolgen: het hypothekeert de coherentie en de effectiviteit van het overheidsbeleid; het zorgt voor verlies aan efficiëntie en extra kosten door dubbel werk, stapeling van maatregelen en versnippering in de publieke dienstverlening; het leidt tot spanningen, tot en met rechtszaken tegen beslissingen van het andere niveau, en tot verlies aan vertrouwen van burgers en ondernemers in de overheid en de politiek.

Ook in België zijn er door eerdere staatshervormingen diverse samenwerkingsvormen opgezet. Hun aantal is groot. Het gaat dan onder andere over coördinatiestructuren zoals het Overlegcomité, de Interministeriële Conferenties, over instrumenten zoals samenwerkingsakkoorden en verplichte gezamenlijke beleidsplannen, en over procedures zoals bv. een informatieplicht, een adviesplicht, het geven van een akkoord of goedkeuring, enz.

Die veelheid en verscheidenheid zijn niet het probleem. Wel hun efficiënte, effectiviteit, samenhang en soms hun transparantie. Dat heeft deels te maken met politieke wil en met het belang dat aan samenwerking wordt gehecht. Het onderlinge vertrouwen en de motivatie om deel te (blijven) nemen aan samenwerkingsvormen zijn uiteraard cruciale randvoorwaarden. Ze bepalen de prioriteit die eraan wordt gegeven en de tijd en capaciteit die ervoor ter beschikking wordt gesteld, aldus nog de SERV.

Een achtergrondrapport onder verantwoordelijkheid van het SERV-Secretariaat bevat een nadere analyse en onderbouwing van deze oproep. Het bevat ook heel wat concrete pijnpunten en verbetermogelijkheden, en dat op drie niveaus: per beleidsthema (verticale knelpunten en vragen); op niveau van de belangrijkste samenwerkingsvormen (bv. Overlegcomité, Interministeriële Conferenties, Samenwerkingsakkoorden, informatieplichten, adviesplichten, enz.); op niveau van vijf horizontale thematieken die (versterkte) samenwerking behoeven, nl. geïntegreerde dienstverlening; internationale vertegenwoordiging en betrekkingen; onderzoek, evaluatie, informatie- en datadeling; handhaving; fiscaal en budgettair beleid.

Lees hier de oproep van de SERV

U vindt hier het uitgebreide rapport