Komen meer specifiek aan bod : demografische evoluties, de vervangingsratio van de actieve bevolking, interne werkgelegenheid, arbeid in loondienst, zelfstandige arbeid, focus op de sectorale effecten na twee jaar crisis, demografie van de ondernemingen, de activiteitsgraad, de werkloosheidsgraad, kenmerken van de niet-werkende werkzoekenden, tenslotte de arbeidsreserve.

Wanneer we terugblikken op de afgelopen twee jaar stellen we vast dat de impact van de coronacrisis op de Belgische arbeidsmarkt zowel in 2020 als in 2021 minder groot was dan gevreesd. Bovendien merken we in de tweede helft van 2021 een herstel van de economische activiteit als gevolg van de verbetering van de gezondheidssituatie, met name dankzij de vaccinaties. Dat herstel komt tot uiting in een toename van het aantal vacatures in de betreffende periode. Deze beperking van de negatieve gevolgen was mogelijk door de invoering van uitzonderlijke maatregelen in 2020 (met name tijdelijke werkloosheid en het overbruggingsrecht), waarvan een groot deel in 2021 werd gehandhaafd om de werkgelegenheid zoveel mogelijk te ondersteunen.

Het jaar 2021 bevestigt echter ook de vaststelling dat het effect van de crisis sterk verschilt van sector tot sector: sommige sectoren blijven zwaar getroffen ondanks een economisch herstel in de tweede helft van het jaar. Deze vaststelling is des te schadelijker voor de Brusselse economie, omdat ze geldt voor een hele reeks sectoren die zwaar doorwegen in de hoofdstad. Het jaar 2021 kende ook een belangrijke economische heropleving in het Brussels Gewest. Ook al lijkt dit de toestand van de Brusselse arbeidsmarkt te verbeteren, wat met name blijkt uit de vermindering van de halo rond de werkloosheid in het Brussels Gewest, toch moet deze verbetering worden gerelativeerd in combinatie met de aanzienlijke toename van de ondertewerkstelling in het Brussels Gewest, wat wijst op een potentiële precarisering van een deel van de Brusselse bevolking.

De relatieve verbetering van de situatie op de arbeidsmarkt in dit tweede jaar van de coronacrisis kan echter van korte duur zijn, aangezien het jaar 2022 gekenmerkt wordt door de energiecrisis als gevolg van de Russische inval in Oekraïne. Deze nieuwe crisis kan ook negatieve gevolgen hebben voor de Brusselse werkgelegenheid. Het jaar 2022 zal dus hoogstwaarschijnlijk gekenmerkt worden door nieuwe spanningen op de Brusselse arbeidsmarkt, ook al zijn er, net als bij de aanpak van de coronacrisis, al economische steunmaatregelen genomen om de gevolgen te beperken.

In 2021 waren er 795.647 jobs in Brussel. 52,7% daarvan werden ingenomen door mannen, 31,3% door mensen ouder dan 50 jaar, 65,2% door hooggeschoolden, en 49,4% door Brusselse werkenden. In 2020 waren er 633.253 werknemers in loondienst, dat zijn er 2,1% meer ten opzichte van 2015. Brussel telde 121.785 zelfstandigen in 2021 (dat zijn er 16,6% meer dan in 2016), waarvan 72,9% in de categorie 25-54 jaar, en waarvan 71,3% mannen. Er waren ook 88.780 werkzoekenden, dat zijn er 3% minder dan in 2020. 47,0% van die werkzoekenden waren meer dan 2 jaar werkloos. Op 100 mensen uit de Brusselse beroepsbevolking zijn er 62 werkenden, 9 werklozen en 29 niet-beroepsactieven. Binnen die 29 niet-beroepsactieven zijn er 4 in de halo-categorie, 8 studenten en 17 anderen (handicap/langdurige ziekte, thuis, vervroegd pensioen).

De halo rond de werkloosheid bestaat uit personen die niet werken en niet tot de IAB-werklozen worden gerekend. De IAB-werkloosheid houdt geen rekening met ontmoedigde werklozen die de laatste vier weken geen actieve stappen hebben ondernomen om werk te zoeken of diegenen die niet beschikbaar zijn om binnen veertien dagen een baan te aanvaarden, bijvoorbeeld wegens ziekte of gezinsverantwoordelijkheden. De ‘halo rond de werkloosheid’ bestaat dus uit 3 componenten: 1) Personen die werk zoeken maar niet beschikbaar zijn; 2) Personen die beschikbaar zijn maar geen werk zoeken; 3) Personen die werk willen maar niet beschikbaar zijn en geen werk zoeken.

Lees hier de volledige analyse