De contextanalyse gaat in op het fenomeen van de snel veranderende arbeidsmarkt, waar het beleid mee om wil gaan door een streven naar duurzame inzetbaarheid en levenslang leren. Technologische ontwikkelingen en de automatisering van processen leiden tot een afname van meer routinematige jobs ten voordele van kennisintensieve jobs. Daarnaast is er de toename van jobs in de dienstensector waarbij er zowel vraag is naar hooggekwalificeerde als naar laaggekwalificeerde jobs (het fenomeen van jobpolarisering). Innovatie, digitalisering en robotisering leiden tot heel wat nieuwe jobs, maar veranderen bestaande jobs soms ook fundamenteel van aard en nemen andere jobs dan weer helemaal over.

Om te komen tot een meer duurzame inzetbaarheid, is er volgens minister Weyts nood aan een cultuur van levenslang leren. In Vlaanderen ligt de participatie aan levenslang leren internationaal vergeleken laag en wordt er geen vooruitgang geboekt. De oorzaken liggen volgens onderzoek niet bij objectieve structurele drempels, want die liggen in Vlaanderen niet hoger dan in de meeste andere landen, maar eerder bij het ontbreken van een leercultuur, in het bijzonder bij mensen met een moeilijk verlopen initiële schoolloopbaan.

Om die leercultuur op te starten worden enkele maatregelen voorgesteld (blz. 43-44).

• De minister zal in samenwerking met de Vlaamse minister voor Werk Hilde Crevits (CD&V) een platform levenslang leren oprichten, meer details hierover zijn nog niet gekend.
• Het volwassenenonderwijs moet een aanbod ontwikkelen dat voor een zo breed mogelijk publiek de nodige kennis, vaardigheden en attitudes aanreikt. Er moet worden ingezet op NT2 (Nederlands als tweede taal), dat flexibeler wordt aangeboden, op knelpuntberoepen en op levenslang leren. Het decreet volwassenenonderwijs wordt (in 2022) geëvalueerd met oog op de belangrijke rol voor herscholing van werklozen en werkgevers op niveau secundair onderwijs. Tot slot moeten de opleidingen maximaal modulair en praktijkgericht worden ingericht, en waar mogelijk moeten taal- en digitale vaardigheden worden geïntegreerd.
• Alle betrokken partners worden gestimuleerd om te werken aan geletterdheid. De centra voor basiseducatie richten zich hierbij specifiek tot laaggeletterden en moeten zich ook inzetten voor inburgering en integratie.
• Naast diploma’s wordt ook ingezet op verworven vaardigheden door erkenning van competenties (EVC) en versterken van het National Academic Recognition Information Center (NARIC) in verband met de erkenning van buitenlandse diploma’s. Een concreet plan van aanpak hiervoor blijft echter achterwege.
• VDAB, het Agentschap Inburgering en Integratie en lokale besturen zullen inzetten op automatische gegevensuitwisseling met betrekking tot nieuwkomers met een arbeidsperspectief.
• Het duaal leren wordt uitgebreid en die uitbreiding beperkt zich niet tot technische en beroepssecundaire opleidingen, maar ook in het ASO, volwassenenonderwijs en hoger onderwijs.

Tot slot nog twee interessante punten. De beleidsnota bepaalt dat ook ‘duaal lesgeven’ wordt ingevoerd. Leraren en docenten worden zo gestimuleerd om tegelijkertijd les te geven en te werken in een bedrijf. Dit leidt tot een grotere interactie tussen onderwijs en de arbeidsmarkt. Daarnaast minister Weyts ook samenwerken met minister Crevits om NEET-jongeren (Not in Employment, Education or Training) zo snel mogelijk naar een onderwijstraject te begeleiden.

De volledige beleidsnota kunt u hier terugvinden.