Beleidsnieuws

Onderwijs aan gedetineerden

Vlaanderen

In de periode 2020-2025 loopt een Vlaams strategisch plan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden dat streeft naar een veiligere samenleving door een betere re-integratie, minder recidive en het voorkomen van nieuwe slachtoffers. Er wordt maximaal ingezet op de overgang van het leven binnen de muren naar het leven erbuiten. Onderwijs en levenslang leren zijn hierin, naast werk, welzijn, geestelijke gezondheid en wonen, de prioriteiten.

Ook in Brussel proberen verschillende Nederlandstalige organisaties gedetineerden toegang tot levenslang leren te verschaffen, zoals Groep INTRO, InBrussel, Ligo Brusselleer, de Centra voor Volwassenenonderwijs en Leerwinkel Brussel. In samenwerking met het Vlaams Ondersteuningscentrum voor het Volwassenenonderwijs (Vocvo) doet Leerwinkel Brussel sinds januari 2021 aan leerloopbaanbegeleiding in de Brusselse gevangenis in het kader van het ESF-project Learning Inside Out (LIO) Brussel. De begeleidingen vonden tot eind oktober 2022 plaats op de sites van Berkendaal, Sint-Gillis en Vorst, en sinds november 2022 in het vernieuwde gevangenisdorp in Haren (en ook nog in Sint-Gillis). Het LIO-project in het Brussels Hoofdstedelijk gewest is een partnerschap tussen Vocvo, Tracé Brussel vzw, FOD Justitie, ESF Vlaanderen, de Vlaamse overheid, Klasbak en EPEA. 

Het project loopt echter af op 31 december 2023. Vlaams minister van Onderwijs, Ben Weyts (NV-A) gaf aan, in de Vlaamse commissie voor Onderwijs, dat het voorzien van kwaliteitsvolle hulp- en dienstverlening aan gedetineerden een gedeelde verantwoordelijkheid is. Minister van Justitie en Handhaving, Zuhal Demir (N-VA), neemt de coördinatie op van het strategisch plan en minister van Werk, Jo Brouns (CD&V), zorgt ervoor dat gedetineerden na de detentieperiode ook sneller worden toegeleid naar werk, en dat de opleidingen in de gevangenissen daar dus ook voldoende op afgestemd zijn. Vanuit zijn bevoegdheid voor Onderwijs voorziet hij het onderwijsaanbod en de financiering daarvan. 

De resultaten van een externe audit tonen aan dat Vocvo over een unieke expertise in Vlaanderen beschikt, maar nood heeft aan een langetermijnperspectief. Daarom wordt nu een meerjarige beheersovereenkomst tot 31 december 2026, tussen Vocvo en de Vlaamse overheid, gefinaliseerd, met duidelijke outputindicatoren, doelstellingen en resultaatsverbintenissen. 

Minister Weyts: ‘Die expertise wil ik absoluut inzetten in het voorzien van onderwijs aan gedetineerden. Vanuit de gezamenlijke verantwoordelijkheid werd ook de Vlaamse leidraad voor het onderwijsaanbod in de gevangenissen geactualiseerd. Die leidraad is zo’n beetje een overkoepelend kader voor de uitbouw van het onderwijsaanbod. Daarbij wordt prioritair ingezet op een versterking van het volwassenenonderwijs in detentie. De toepassing en de realisatie van die leidraad is momenteel in elke gevangenis lopende, net door de onderwijscoördinatoren van Vocvo’.

Daarbij worden stappen gezet in het kader van digitalisering. Vandaag kunnen in Vlaanderen en Brussel in acht gevangenissen digitale examens worden afgelegd bij de examencommissie. In juni van dit jaar komen daar nog eens zes gevangenissen bij. 

Wat betreft het LIO-project dat individuele leerloopbaanbegeleiding aan gedetineerden aanbiedt, gaf minister Weyts aan: "We zijn momenteel in kaart aan het brengen wat de mogelijkheden zijn voor het LIO-project, maar houden daarbij ook rekening met het feit dat we toch al heel wat middelen voorzien om onderwijs in de gevangenissen mogelijk te maken".

Lees de volledige toelichting tijdens de Vlaamse commissie voor Onderwijs van 2 maart 2023.