Beleidsnieuws

35 jaar Vlaams arbeidsmarktbeleid

VP

In de Vlaamse commissie voor Economie, Werk en Sociale Economie werden op 18 januari 2024 de laatste 35 jaar Vlaams arbeidsmarktbeleid besproken. Hierover vond op 4 december 2023 al een arbeidsmarktcongres plaats met als centraal thema de verhoging van de werkzaamheidsgraad.

Vlaams minister van Economie, Werk en Sociale Economie, Jo Brouns (CD&V), gaf antwoord op veel vragen en benadrukte vooral dat er sinds de oprichting van VDAB 35 jaar geleden ontzettend veel ten goede veranderd is. De evolutie van de werkzaamheidsgraad is positief geëvolueerd van nog geen 60 procent in 1988, tot 77 procent vandaag, en het aantal werklozen is gehalveerd. Daartegenover zijn er voldoende redenen om bezorgd te zijn over de huidige situatie op de arbeidsmarkt.

Minister Brouns ziet heel wat uitdagingen: er kan nog meer geïnvesteerd worden in werkzaamheidsgraad en opleidingsdeelname van bepaalde doelgroepen. Daar ligt een uitdaging voor VDAB, om bijvoorbeeld veel meer gesegmenteerd te werken, en beleid te voeren in functie van de eigenschappen en behoeften van de niet-beroepsactieve groepen. De waarde van werk moet centraal geplaatst worden en maatwerk moet voor iedereen mogelijk zijn. VDAB kan uitbreken, naar mensen toegaan, naar organisaties toegaan, en verdere partnersamenwerkingen opzetten. Het verschil tussen werken en niet-werken moet groter zijn om activering te stimuleren. Jo Brouns vermeldt het versterken van het partnerschap met lokale besturen, samen met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten en de sociale partners, en ook de versnelling van de integratie van langdurig zieken.

Ook herhaalde Minister Brouns de slotboodschap van Jan Denys tijdens het arbeidsmarktcongres: ‘Het arbeidsmarktbeleid zal zich meer dan ooit in andere beleidsdomeinen gaan afspelen. Het moet meer transversaal aandacht krijgen: ook in Onderwijs, Welzijn en Mobiliteit. Over de grenzen van bevoegdheden heen zullen we dus samen het activeringsbeleid moeten durven blijven herdenken, en ook nieuwe lokale actoren betrekken’.

In de toekomst zal het op een krappe arbeidsmarkt veel meer over de verhoging van productiviteit en de inzet van technologie en innovatie moeten gaan. Zo zet het beleid in op de vaardigheden die nodig zijn om vandaag de noodzakelijke digitale versnelling te maken: een opleidingsoffensief. Jo Brouns wil ook verder inzetten op inclusieve ondernemingen en sociale innovatie. Er zijn tal van proeftuinen rond werkbaar werk als maatregel om de arbeidsmarkt te versterken. Minister Brouns zegt: ‘Enerzijds zorgen voor instroom, maar anderzijds ook vermijden dat er voortijdige uitstroom is’. Preventie en werkbaar werk is daarbij een van de pijlers van het recentste werkgelegenheidsakkoord en moet dat blijven om die voortijdige uitstroom te voorkomen. Verder ging de minister in op het transversaal wegwerken van drempels richting werk rond bijvoorbeeld kinderopvang, mobiliteit en discriminatie.

Rond de opleidingskloof bij kwetsbare profielen onderlijnde hij het belang van de sociale economie en de omslag die gemaakt is naar het individueel maatwerk, ondersteuning en begeleiding richting de reguliere arbeidsmarkt. Brouns: ‘We denken ook aan de digibanken, die een gigantisch groot succes zijn geworden om aansluiting te vinden bij de digitale samenleving. Ik denk aan de leerjobs, tal van opleidingsincentives, en verschillende vormen van opleiding en werkplekleren bij VDAB’.

Minister Brouns: ‘Ik ben het eens dat dit een grote uitdaging blijft naar de toekomst. Met de krapte hebben we alvast een historisch moment om meer kwetsbare mensen kansen te geven op de arbeidsmarkt. We zien dat deze uitdaging ook een opportuniteit is om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt nu meer kansen te bieden'.

Lees het volledig verslag.