Leeftijdsdiscriminatie, en in het bijzonder gendergerelateerde leeftijdsdiscriminatie, wordt zelden besproken en vaak als normaal beschouwd, en is onvoldoende zichtbaar. Het rapport wil daarom de positie en uitdagingen van vrouwen van 50+ op de arbeidsmarkt in het BHG belichten en aanbevelingen formuleren om hun situatie te verbeteren. Er wordt onderscheid gemaakt tussen Brusselse vrouwelijke inwoners en pendelaars.

Het eerste deel van het document gaat in op de aanwezigheid van vrouwen van 50+ op de arbeidsmarkt in het BHG. Er wordt besproken hoe kennis kan worden opgebouwd en hoe het Brussels Wetboek inzake Gelijkheid, Non-discriminatie en Bevordering van Diversiteit hierbij een rol kan spelen, met aandacht voor praktijktesten, gender mainstreaming en de Gelijkekansentest. Ook komt de invloed van de non-discriminatieclausule bij overheidsopdrachten en digitale inclusie aan bod, en hoe deze elementen de positie van vrouwen van 50+ kunnen versterken.

Vervolgens wordt er dieper ingegaan op de tewerkstelling van vrouwen van 50+, met aandacht voor cao’s 38, 95 en 104, diversiteitsplannen, en aanwervingsprocedures. Onderwerpen zoals representatie op de werkvloer, competentieontwikkeling, de impact van de menopauze, en arbeidsomstandigheden binnen de dienstenchequesector worden ook besproken.

Daarnaast worden specifieke doelgroepen van vrouwelijke 50-plussers belicht, waaronder alleenstaande moeders van 50+, vrouwen met een handicap, vrouwen in armoede, vrouwen uit etnische minderheden, vrouwen met een migratieachtergrond, vluchtelingenvrouwen, vrouwen zonder wettig verblijf, en mantelzorgers van 50+.

Enkele cijfers: op 1 januari 2024 leefden 103 506 vrouwen tussen 50 en 64 jaar in het BHG. Deze groep had een werkgelegenheidsgraad van 54,7% en een activiteitsgraad van 59,5% in 2023. Daarnaast bedroeg hun werkloosheidsgraad 8,4%. Bij de vergelijking van de cijfers tussen mannen tussen 50 en 64 jaar en vrouwen van dezelfde leeftijd, zijn deze vrouwen achtergesteld op de arbeidsmarkt. Zo is hun werkgelegenheidsgraad 16,8 procentpunt lager, hun activiteitsgraad 17,1 procentpunt lager en hun werkloosheidsgraad 1,4 procentpunt hoger, omwille van sociaal-demografische, economische en culturele factoren. 

Wat de tewerkstelling betreft: in 2022 ontving Actiris 343 meldingen over discriminatie op de arbeidsmarkt en opende ze 257 dossiers. 68% van de meldingen werden door vrouwen gedaan, 20% van alle meldingen ging over gender criteria.

Unia ontving 491 meldingen over het actiedomein ‘Arbeid en werkgelegenheid’ in het BHG in 2022. 46%  van de meldingen was de melder een vrouw. Van alle meldingen vielen 151 niet onder de bevoegdheid van Unia, waaronder meldingen over het criterium ‘geslacht’ dat onder de bevoegdheid van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen valt. Hierdoor kon Unia 340 van de 491 meldingen behandelen. Van deze 340 meldingen hadden 35 met leeftijd te maken, waarvan 14 van vrouwen.

De Vrouwenraad pleit voor een inclusieve benadering van het beleid, waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke behoeften en talenten van vrouwen van 50+. Dit zou barrières en ongelijkheden moeten wegnemen, zodat deze vrouwen volwaardig kunnen deelnemen aan de arbeidsmarkt.

U kan het rapport raadplegen op de website van de Vrouwenraad.