De potentiële voordelen van geografische mobiliteit zijn duidelijk: meer jobkansen, een groter economisch welzijn en het voorkomen van werkloosheid. Door het arbeidspotentieel van heel België aan te boren, kan de rem op de economische welvaart die er de dag van vandaag is door de grote arbeidsmarktkrapte, worden verlicht. Het vernieuwde samenwerkingsakkoord tussen VDAB en Actiris, met de succesvolle Brusselse campagne ‘Een job, c’est aussi un job’, toont aan dat inzetten op interregionale mobiliteit wel degelijk tot resultaten leidt. Dat moet vertaald worden in een permanente inspanning: een campagne in Wallonië en Brussel via sociale media, infosessies, kijkstages, gratis opleidingssessies, meer aandacht voor Nederlandse lessen en jobbeurzen enzovoort. Waalse en Brusselse werkzoekenden moeten bewust gemaakt worden van de opportuniteiten om te werken en zelfs te leven in Vlaanderen. Er wordt nu snel gebruikgemaakt van Zuid-Europese, Oost-Europese of Afrikaanse arbeidsmigratie, maar de oplossing voor veel Vlaamse knelpuntvacatures ligt misschien in eigen land, net over de taalgrens. De Vlaamse Regering zet in op de jobbonus om de laagste lonen een extra premie te geven zodat het verschil tussen werken en niet werken groter wordt. Dit zijn een paar conclusies uit de Conceptnota.

De nota biedt ook wat interessant cijfermateriaal en trends. In Wallonië en Brussel geven vier op de tien bedrijven aan moeilijk personeel te vinden. Hoewel het aantal vacatures in alle gewesten steeg, is Vlaanderen met 68% van de vacatures het gewest met het hoogste aantal openstaande vacatures. Wallonië telt 20% van de openstaande vacatures, Brussel 12%. Bovendien steeg ook de vacaturegraad, waarbij het aantal vacatures tegenover het totale aantal arbeidsplaatsen in een onderneming wordt afgezet, en blijkt die ook in Vlaanderen het hoogst: de vacaturegraad in Vlaanderen ligt op 5,43%, in Wallonië is dat 3,75%, en in Brussel 3,67%. Vlaanderen heeft daarmee de hoogste vacaturegraad van de hele Europese Unie. In Vlaanderen ligt de werkloosheidgraad op 4%. In Wallonië ligt dat cijfer dubbel zo hoog en in Brussel zelfs drie keer zo hoog. In Wallonië en Brussel zijn er bijna 300.000 werkzoekenden.

De constructieve samenwerking tussen Vlaanderen en het Brusselse Gewest is van belang. Recent resulteerde die samenwerking in een vernieuwd samenwerkingsakkoord dat de automatische uitwisseling van jobaanbiedingen tussen de Brusselse dienst voor arbeidsbemiddeling Actiris en de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) moet verbeteren. In de Brusselse regio is met de Brupass en de Brupass XL al een grote stap vooruitgezet doordat één ticket zowel voor de NMBS als voor De Lijn, MIVB en TEC geldt. Toch blijft dat ticket beperkt tot 11,5 kilometer rondom het centrum van Brussel.

Vandaag bestaan er vanuit Brussel bijzondere tegemoetkomingen voor de aanwerving van bepaalde Brusselse werkzoekenden. Het aandeel Brusselaars dat in Vlaanderen aan de slag gaat, stijgt gestaag. In de cijfers van 2021 valt op dat de ontvangen vacatures via VDAB en Forem met het oog op interregionale mobiliteit sinds kort enorm zijn toegenomen. Mogelijk ligt de forse verbetering van de informatie-uitwisseling tussen beide agentschappen aan de basis van die evolutie. Van de ontvangen vacatures in september 2021 was maar liefst 85,4% gericht op interregionale mobiliteit. Daardoor was er in de periode tussen oktober 2020 en september 2021 een verdubbeling van het aantal vacatures die gericht zijn op interregionale mobiliteit in Brussel in vergelijking met het jaar voordien. Een van de instrumenten van dat samenwerkingsakkoord is een gezamenlijke arbeidsmarktanalyse voor Brussel en de ruime rand rond Brussel.

Ultiem moeten Waalse (en Brusselse) werkzoekenden niet alleen begeleid worden naar en in een nieuwe job, maar moeten ze ook de mogelijkheid hebben om ondersteuning te krijgen bij hun verhuizing naar Vlaanderen, inclusief begeleiding bij het zoeken naar een geschikte woning, naar onderwijs of opvang voor de kinderen of naar een passende job voor de partner van de betrokkene.

Lees hier de volledige nota.