In 2018 publiceerde de Koning Boudewijnstichting al een studie over deprivatie (‘ontbering’) bij kinderen. Deze nieuwe studie reikt geactualiseerde informatie en nieuwe invalshoeken aan om prioritaire maatregelen voor te stellen die zowel de gevolgen als de structurele oorzaken van kinderarmoede kunnen tegengaan.

In deze studie wordt niet gekeken naar inkomens, maar naar toegang tot zeventien essentiële items voor ontwikkeling: denk aan fruit en groenten, boeken, nieuwe kleren, gepaste schoenen, maatvakantie of schoolexcursies, regelmatige vrijetijdsbesteding (sport, muziek...), geen achterstallige betalingen, toegang tot het internet, etc. Wanneer een kind minstens 3 van de 17 mist, leeft het volgens de EU in deprivatie. In België leeft volgens deze definitie 12,8 procent van de kinderen in armoede, in Brussel het gaat over 21 procent, in Wallonië en Vlaanderen respectievelijk over 17,3 en 8,5 procent.

Het risico op armoede is veel groter voor hen van wie de ouders geen werk of een beperkt inkomen hebben, laagopgeleid zijn of huren. Kinderen die vooral bij hun (alleenstaande) moeder wonen, lopen 4 keer meer risico, bij alleenstaande vaders 2,5 keer. Een niet-EU-migratie-achtergrond blijkt ook een risicofactor en de cumulatie van risicofactoren binnen eenzelfde gezin maken de kwetsbaarheid alleen maar erger.

Dit zijn de belangrijkste aanbevelingen:

• Het is essentieel om een breed, transversaal plan op te zetten dat alle aspecten aanpakt die op dit moment verhinderen dat deze gezinnen een fatsoenlijke levensstandaard hebben. 
• Prioritair is er nood aan steun voor huishoudens met een laag inkomen en voldoende sociale uitkeringen voor ouders die geen werk hebben, zodat deze kunnen voorzien in de behoeften van hun kinderen. Daarvoor is een ambitieuze hervorming van het huidige kinderbijslagsysteem nodig om deze volledig in te zetten als een instrument in de strijd tegen kinderarmoede.
• Noodzakelijk is ook de ondersteuning bij het vinden van kwaliteitsvol werk voor de ouders die het meest kwetsbaar zijn op de arbeidsmarkt.
• Er moet actie worden ondernomen tegen alle obstakels om gedepriveerde kinderen evenveel kans te bieden op een vorm van formele kinderopvang als niet gedepriveerde kinderen. 
• Om deprivatie bij kinderen en de gevolgen ervan op korte en lange termijn te bestrijden, is het ook essentieel om effectieve en gratis toegang tot kwaliteitsvolle diensten te garanderen voor gezinnen met een laag inkomen. Men moet ernaar streven dat naar school gaan écht gratis wordt.
• Het garanderen van effectieve en gratis toegang tot alle gezondheidsdiensten voor kinderen is een sleutelelement in het doorbreken van de vicieuze cirkel van de generatiearmoede, die wordt veroorzaakt door de schadelijke effecten van armoede op lange termijn op de gezondheid van kinderen.
• Toegang tot veilige en fatsoenlijke huisvesting is essentieel voor het welzijn van kinderen, maar ook om de schadelijke gevolgen van slechte huisvesting voor de gezondheid te voorkomen.
• Alleenstaande ouders moeten een brede waaier aan rollen en verantwoordelijkheden combineren met een gebrek aan tijd en middelen. Krachtige ondersteuning om hen te helpen werk en gezinsleven in balans te brengen is cruciaal om hun situatie leefbaar te maken en hun ouderlijk potentieel en geestelijke gezondheid te maximaliseren.

Het rapport sluit af met: “Het is belangrijk er nog eens aan te herinneren dat investeren in kinderen niet mag worden gezien als een kostenpost voor de financiën van een land, maar als een investering met een hoog rendement, doordat ze bijdraagt aan de inclusieve groei van het land. Zorgen voor een toereikend inkomen en voor effectieve toegang tot diensten voor gedepriveerde kinderen en hun gezinnen is niet alleen een plicht vanuit het perspectief van de mensenrechten, maar ook een kwestie van economisch gezond verstand.”

Download het rapport via de website van de Koning Boudewijnstichting.