Publicaties en analyse

Een modern en toekomstbestendig leerbeleid

Logo Federgon

Federgon, de federatie van de private arbeidsbemiddelaars en HR-dienstverleners, publiceert in de white paper ‘Een toekomst voor leren. Leren voor de toekomst.’ een visie op levenslang leren en aanbevelingen aan de beleidsmakers met het oog op het creëren van een modern en toekomstbestendig leerbeleid.

Federgon legt de nadruk op het creëren van urgentie om in lijn te blijven met de externe evolutie. Drie sleutelontwikkelingen staan centraal bij het bouwen aan levenslang leren in de huidige markt: ESG (Environmental, Social en Governance), automatisering en artificiële intelligentie, en de productiviteitsuitdaging. Deze drie thema’s vragen nieuwe vaardigheden en kennis om de bestaande doelstellingen om te zetten in de praktijk. In het kader van duurzaamheid moet hierbij elke kans tot leren en ontwikkeling worden benut.

ESG kadert zich rond een ‘twin transition’, een samenspel tussen digitalisering en verduurzaming. Om de Green Deal te realiseren en te evolueren naar een duurzame en digitale economie moeten vaardigheden en competenties de sleutel vormen in het traject naar klimaatneutraliteit. Het is ook noodzakelijk een rechtvaardige transitie te bewerkstellen, vanuit de nood aan solidariteit tussen Europese burgers en lidstaten, zodat de sociaaleconomisch kwetsbare regio’s, bedrijfstakken en burgers kunnen worden begeleid richting groene jobs.

Automatisering en artificiële intelligentie (AI) veranderen de aard van het werk en evenzeer de vaardigheden die nodig zijn om in de moderne werkplek te gedijen, zoals gepersonaliseerd leren, efficiëntie, en levenslang leren.

België afficheert van oudsher een hoge productiviteit, maar de productiviteitsgroei staat onder druk, en daalde in de voorbije vijf decennia van gemiddeld 4,5% in de jaren 70 tot 0,4% in de periode  2019-2022. De druk wordt verhoogd door de vergrijzing, de arbeidskrapte en de nood aan meer duurzaamheid.

De drie transities die Federgon voorstelt zijn (1) een nieuw en aangepast referentiekader, (2) een duidelijk financieel kader en (3) een stimulerend institutioneel kader. 

Transitie 1: Een nieuw leerkader dat de diversiteit van leervormen en de gedeelde verantwoordelijkheid van stakeholders zoals werknemers, werkgevers en overheden omarmt. Concreet betekent dit de shift naar een cultuur van levenslang leren, waar men mensen overtuigt van het risico van niet-leren, een leerbeleid voor ondernemingen met controle over opleidingsmiddelen, loopbaangericht leren, een overheid als dataregisseur, een marshallplan met investeringen in leertechnologie, het creëren van ruimte voor de S van Social in ESG, financiële stimuli voor bedrijven, en een grotere rol voor leren in een mobiele arbeidsmarkt.

Transitie 2: Een optimaal gebruik van de middelen voor leren dat zich richt op de kwaliteit, vraaggerichtheid en relevantie van het leeraanbod. Concreet betekent dit een beleid dat ondernemerschap in Learning & Development aanmoedigt, toetsing van de efficiëntie en effectiviteit van ingezette overheidsmiddelen, aanmoediging van de vraagsturing in het opleidingslandschap, aanmoediging van corporate academies als business- en beleidsmodel, een solide uitwerking van artikel 39ter (arbeidsovereenkomstenwet) betreffende de inzetbaarheid bevorderende maatregelen en transitietrajecten, en het ontsluiten van education tech & learn tech.

Transitie 3: Een stimulerend institutioneel kader dat een leven lang leren faciliteert en aanmoedigt, vertrekkend vanuit een loopbaanperspectief. Concreet betekent dit een gemeenschappelijk beleid rond levenslang leren gedragen door alle regio’s, het afschaffen van de Federal Learning Account met een Individual Learning Account in de plaats, en samenwerkingsverbanden tussen het onderwijs en het bedrijfsleven, waarbij een opvolging van het geheel door de FOD Economie is aangewezen.

U kan de white paper ‘Een toekomst voor leren. Leren voor de toekomst.’ raadplegen op de website van Federgon.